Η κρυφή βιβλιοθήκη του Πινοσέτ

Ο πρώην δικτάτορας της Χιλής Αουγκούστο Πινοσέτ που έδινε εντολή να καίγονται βιβλία στο δρόμο και έστελνε τους συγγραφείς στη φυλακή ή την εξορία, είχε δημιουργήσει κρυφά μια τεράστια βιβλιοθήκη με τουλάχιστον 50.000 βιβλία, σύμφωνα με έρευνα χιλιανού δημοσιογράφου.

Το βιβλίο υπό τον τίτλο «Η κρυφή φιλολογική ζωή του Πινοσέτ» του δημοσιογράφου Χουάν Κριστόμπαλ Πένια που έγινε μπεστ σέλερ μόλις κυκλοφόρησε στη Χιλή, αναφέρεται στη μανία του στρατηγού να συλλέγει βιβλία.

Ούτε ποίηση, ούτε μυθιστορήματα. Σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, η βιβλιοθήκη περιλαμβάνει κυρίως βιβλία ιστορίας, γεωγραφίας και του μαρξισμού, της ιδεολογίας που ο Πινοτσέτ επιδίωκε να αφανίσει με την πιο ωμή καταστολή στα χρόνια που είχε στην εξουσία (1973-1990).

Η τεράστια συλλογή «ήταν σαν ένα είδος θεάτρου στο οποίο ο Πινοσέτ έπαιζε μόνος για να παριστάνει τον σπουδαίο και τον καλλιεργημένο», αναλύει ο Πένια, καθώς ο δικτάτορας «είχε στο βάθος συνείδηση της πνευματικής του μετριότητας».

Η ύπαρξη της βιβλιοθήκης έγινε γνωστή το 2004, παράλληλα με την ανακάλυψη της κρυμμένης περιουσίας του Πινοσέτ, που εκτιμάται σε τουλάχιστον 20 εκατομμύρια δολάρια και φυλάσσεται σε τράπεζες των ΗΠΑ.

«Είναι εκπληκτικό που το πρόσωπο αυτό, το οποίο διάβαζε ελάχιστα ή καθόλου, ένας απαίδευτος, είχε αυτή την ιδιωτική βιβλιοθήκη που είναι μια από τις μεγαλύτερες στη Χιλή, ίσως και στη Λατινική Αμερική», αποκαλύπτει ο Πένια. Η δικαστική έρευνα καταμέτρησε περί τα 50.000 βιβλία, η αξία των οποίων εκτιμάται από τον Πένια σε τουλάχιστον τρία εκατομμύρια δολάρια.

Τα περισσότερα από τα βιβλία αυτά περιήλθαν στην κατοχή του Πινοσέτ από παλιές βιβλιοθήκες του Σαντιάγο και με χρήματα του κράτους.

Ανάμεσα στα πιο πολύτιμα βιβλία της συλλογής είναι «Η ιστορική αφήγηση του βασιλείου της Χιλής» του ιησουίτη Αλόνσο ντε Οβάγιε του 18ου αιώνα και δύο αντίτυπα του 1733 και του 1776 του «La Araucana», για την κατάκτηση της Χιλής από τους Ισπανούς, του Αλόνσο ντε Ερθίγια, που θεωρείται εποποιία του βασιλείου της Χιλής και ένα από τα σημαντικότερα έργα της ισπανικής χρυσής εποχής.

Η βιβλιοθήκη περιλαμβάνει επίσης εγκυκλοπαίδειες, άτλαντες, λεξικά και πολλά βιβλία στα γαλλικά για τον μαρξισμό και τον Ναπολέοντα –το ίνδαλμά του– όπως και βιβλία για την ιστορία της Χιλής, το αγαπημένο του θέμα, εξηγεί ο Πένια.

Οι ειδικοί που εξέτασαν το περιεχόμενο της βιβλιοθήκης, βρήκαν επίσης κούτες ολόκληρες δεν βιβλία που δεν είχαν ανοιχτεί, βιβλία που δεν είχαν ταξινομηθεί και «χιλιάδες σπάνια βιβλία μέσα σε έναν κυκεώνα αναμνηστικών, προσωπικών αντικειμένων, ανάμεσα σε μπιμπελό και σοκολάτες».

Σύμφωνα με τον Πένια, ο Πινοσέτ συνέλεγε βιβλία με πάθος και πιστεύει ότι είναι σχεδόν αδύνατον ο Πινοσέτ να τα είχε διαβάσει όλα. Ούτε τα μοιραζόταν ούτε άφηνε κανέναν να πλησιάσει τις βιβλιοθήκες του. Το πάθος του αυτό θα μπορούσε να εξηγηθεί από ένα σύμπλεγμα κατωτερότητας, εκτιμά ο συγγραφέας. «Ό ίδιος εξηγούσε ότι ήταν τύπος που είχε δυσκολίες στη μελέτη. Είχε αποτύχει δύο φορές στις εξετάσεις της στρατιωτικής σχολής κι υπέφερε από έντονες ημικρανίες όταν μελετούσε πολύ», αναφέρει ο Πένια.

Αντίθετα μερικοί από τους συμφοιτητές του, όπως ο στρατηγός Κάρλος Πρατς, ο προκάτοχός του στην ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων στη Χιλή, δολοφονήθηκε από τη μυστική αστυνομία της δικτατορίας, ήταν άξιοι θαυμασμού. «Ο Πινοσέτ ήξερε ότι περιφρονείτο από τους συμφοιτητές του. Όταν πήρε την εξουσία (μετά το πραξικόπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 1973), άρχισε να μανία να εξολοθρεύει όσους μπορούσαν να τον επισκιάσουν», δήλωσε ο δημοσιογράφος.