Σάββατο 16 Νοεμβρίου 2013

JFK: Σαράντα χιλιάδες βιβλία και το μυστήριο παραμένει

Ολοι γράφουν για τον δολοφονημένο πρόεδρο, κανένα όμως βιβλίο δεν αποτελεί αδιαμφισβήτητη, ολοκληρωμένη βιογραφία του

Ο Ρόμπερτ Ντάλεκ, συγγραφέας του βιβλίου «An Unfinished Life», μία από τις καλύτερες βιογραφίες που έχουν γραφτεί για τον Τζον Κένεντι, αναφέρει ότι η όλη ατμόσφαιρα λατρείας που περιέβαλλε, και ίσως «έπνιγε» τον πρόεδρο, μάλλον είναι ο λόγος που δεν υπάρχει κάποιο καλό βιβλίο για αυτόν. «Οι περισσότεροι άνθρωποι αντιμετώπιζαν τον Κένεντι ως διασημότητα, οπότε λογικό είναι οι ιστορικοί να μην εντυπωσιάζονται από την περίπτωσή του», μου εξήγησε ο Ντάλεκ. «Οι ιστορικοί τον βλέπουν περισσότερο ως μία διασημότητα που δεν κατάφερε και πολλά».
 
Το βιβλίο του αποκαλύπτει καινούργιες πληροφορίες για τα σοβαρά προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε ο Κένεντι και τη συγκάλυψή τους από ανθρώπους του στενού περιβάλλοντός του. Ωστόσο, ο Ντάλεκ δεν αφήνει αυτές τις αποκαλύψεις να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Δίνει μυθιστορηματικό τόνο στην όλη ιστορία της οικογένειας Κένεντι και ερευνά προσεκτικά τη λειτουργία του Λευκού Οίκου την εποχή της προεδρίας του. Αυτό το τελευταίο θέμα τον ενδιέφερε τόσο πολύ ώστε κυκλοφόρησε τώρα και δεύτερο τόμο με τον τίτλο «Camelot's Court», όπου σχεδιάζει το προφίλ των έμπιστων ανθρώπων του προέδρου.
 
Αυτό γεννά και ένα άλλο ερώτημα: τι άλλο έμεινε να ειπωθεί για την προεδρία του Κένεντι; Αυτός και οι σύμβουλοί του είχαν ως όραμα την εφαρμογή συγκεκριμένων νόμων, που όμως θεσπίστηκαν μετά τον θάνατό του. Μετά είναι και ο «γρίφος» του Βιετνάμ. Κάποιοι υποστηρίζουν πως ο Κένεντι δεν θα κλιμάκωνε τόσο τη σύγκρουση, όπως έκανε ο Τζόνσον. Αλλά η θεωρία ότι θα περιόριζε τις αμερικανικές δυνάμεις στο Βιετνάμ είναι απλώς πιθανολόγηση και δεν στηρίζεται σε στοιχεία. Ολο αυτό το κλίμα τού «τι θα μπορούσε να είχε γίνει» ευνοεί την έκδοση νέων βιβλίων για τη ζωή του προέδρου. Οπως το «If Kennedy lived. The first and second terms of President John F. Kennedy: An alternate history» του σχολιαστή της τηλεόρασης Τζεφ Γκρίνφιλντ, ο οποίος φαντάζεται μία ολοκληρωμένη πρώτη προεδρική θητεία του Κένεντι και μετά μια δεύτερη. Το «κεφάλαιο Κένεντι» δεν είναι άγνωστο στον Γκρίνφιλντ. Στο παρελθόν είχε δουλέψει για τον αδελφό του, τον Ρόμπερτ, και είχε γράψει το βιβλίο «Then Everything Changed», το οποίο εντάσσεται, και αυτό, στη σφαίρα τού «τι θα μπορούσε να είχε γίνει».
 
Στη σφαίρα αυτή ανήκει και το «JFK's Last Hundred Days» του Θέρστον Κλαρκ. Ο συγγραφέας στο βιβλίο αυτό αναφέρει πως ίσως ο θάνατος του μικρότερου παιδιού του προεδρικού ζεύγους, του Πάτρικ, έφερε πιο κοντά το ζευγάρι και έδωσε τέλος στις εξωσυζυγικές περιπέτειες του Κένεντι. Ο Κλαρκ αποστασιοποιείται από την άποψη που ήθελε τον Κένεντι κακό πρόεδρο και υποστηρίζει ότι 100 ημέρες πριν από τη δολοφονία του εξελισσόταν σε πραγματικά καλό πρόεδρο. Ενα παράδειγμα, σύμφωνα με τον Κλαρκ, ήταν η προσπάθεια του Κένεντι να πείσει τους συντηρητικούς Ρεπουμπλικανούς να υποστηρίξουν έναν χάρτη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο οποίος θα περνούσε στη Βουλή μετά την επανεκλογή του.
 
Υπάρχει και μία άλλη κατηγορία βιβλίων, έτσι όπως την περιγράφει ο ιστορικός και δημοσιογράφος Ντέιβιντ Γκρίνμπεργκ. Τα βιβλία αυτά έχουν γραφτεί από διάσημους συγγραφείς που έχουν στόχο να συντηρήσουν τη φήμη τους, να βγάλουν λεφτά, να εκφράσουν κάποιες ιδέες, που όμως είναι ασαφείς, και να κρατήσουν στο φως της δημοσιότητας τα διάσημα πρόσωπα με τα οποία καταπιάνονται. Ο πρωταθλητής αυτού του είδους είναι ο Μπιλ Ο' Ράιλι, ο οποίος ασχολήθηκε εκτενώς με τη δολοφονία του Κένεντι.
Το τελευταίο βιβλίο του Ο'Ράιλι, «Kennedy's Last Days», είναι μία νέα έκδοση, βελτιωμένη και κατάλληλη για ανηλίκους, του μπεστ σέλερ του «Killing Kennedy». «Ο Κένεντι είναι σε πορεία σύγκρουσης με το κακό», δηλώνει ο Ο'Ράιλι. Κάνει λόγο, επίσης, για την επιμονή του προέδρου να επισκεφθεί το Ντάλας, παρά τις προειδοποιήσεις για έντονη βία στην περιοχή, με αποκορύφωμα τη φυσική κακοποίηση του πρεσβευτή στα Ηνωμένα Εθνη Αντλάι Στίβενσον, ο οποίος είχε δώσει ομιλία στην πόλη τον Οκτώβριο του 1963. Ευτυχώς, η ξύλινη γλώσσα αντισταθμίζεται από τις πολλές φωτογραφίες. Μου αρέσουν ιδιαίτερα οι φωτογραφίες με τα κατοικίδια της πρώτης οικογένειας, όπως τα κουτάβια και το πόνι της.
«Κακά» βιβλία από συγγραφείς σελέμπριτι δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσουν, ακόμα και όταν μιλούν για έναν αμερικανό πρόεδρο. Το ερώτημα στην περίπτωση του Κένεντι είναι γιατί, 50 χρόνια μετά τον θάνατό του, καταξιωμένοι συγγραφείς δυσκολεύονται ακόμα να σχηματίσουν μια ολοκληρωμένη εικόνα για αυτόν. Βασικός λόγος είναι ότι κάποιοι τον αντιμετωπίζουν ως είδωλο. Ο Αρθουρ Σλέσινγκερ που έγραψε τρεις μεγάλους τόμους για τον Φράνκλιν Ρούζβελτ και το Νιου Ντιλ, εξέδωσε το 1965 το βιβλίο «A Thousand Days: John F. Kennedy in the White House». Ο Σλέσινγκερ, συμφοιτητής του Κένεντι στο Χάρβαρντ, ως μέλος του προσωπικού του Λευκού Οίκου, γνώριζε από πρώτο χέρι τι συνέβαινε. Παρασύρθηκε όμως από τον μεγάλο θαυμασμό του για τον Κένεντι, δημιούργησε έναν μύθο γύρω από το όνομά του και απέτυχε, έτσι, να αποδώσει τελικά μια πιστή και αντικειμενική εικόνα της προεδρίας του. Ο δημοσιογράφος του πολιτικού ρεπορτάζ Ρίτσαρντ Ριβς έκανε καλύτερη δουλειά το 1993 με το βιβλίο «President Kennedy: Profile of Power», ένα χρονικό που περιγράφει λεπτομερώς την προεδρία του Κένεντι. Θεωρείται καταπληκτικό εγχειρίδιο για κάποιον που θέλει να μάθει όλο το παρασκήνιο πίσω από σημαντικές αποφάσεις του, οι οποίες σχετίζονταν, για παράδειγμα, με την εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων το 1961 ή με την πυραυλική κρίση της Κούβας το 1962. Ωστόσο, αυτό που λείπει είναι σκηνές από την προσωπική ζωή του προέδρου. Μόνο μια μικρή αναφορά υπάρχει στο φόρεμα των 5.000 δολαρίων που φόρεσε η Μέριλιν Μονρόε τη βραδιά των γενεθλίων του, το 1962, στο Madison Square Garden.
 
Μαζί με τους οπαδούς του Κένεντι είναι και αυτοί που τον μισούσαν, όπως ο Σέιμορ Μ. Χερς και ο Γκάρι Γουίλς. Στο βιβλίο «The Dark Side of Camelot», ο Χερς συνδέει τον Κένεντι με τη Μαφία, ενώ ο Γουίλς στο «The Kennedy Imprisonment» επικεντρώνεται στις σεξουαλικές περιπέτειες των αδελφών και του πατέρα του προέδρου. Οι απόψεις λοιπόν για τον αμερικανό πρόεδρο διίστανται. Ο τελικός απολογισμός της ποιότητας των βιογραφιών είναι κατώτερος των προσδοκιών. Αλλοι πρόεδροι, καλοί και κακοί, έτυχαν καλύτερης μεταχείρισης από βιογράφους και ιστορικούς. Υπάρχουν πρώτης γραμμής βιβλία για τον Τζέφερσον, τον Λίνκολν, τον Γουίλσον και τους δύο Ρούζβελτ. Αναζητείται όμως ακόμα ο συγγραφέας που θα καταφέρει να αποκρυπτογραφήσει πλήρως τον αινιγματικό Τζον Κένεντι. 
 
H Tζιλ Εϊμπραμσον είναι η διευθύντρια των «Νιου Γιορκ Τάιμς»
Enhanced by Zemanta

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Γράψτε ελεύθερα την άποψή σας!

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...